مقدمه: رشته آشی و رشته پلویی — دو عضو محبوب آشپزخانه ایرانی
رشته آشی و رشته پلویی از مهم‌ترین مواد اولیه در آشپزی ایرانی محسوب می‌شوند. این دو با وجود شباهت ظاهری، کاربردهای کاملاً متفاوت دارند که آنها را از هم متمایز میکند. این تفاوت‌ها در بافت، طعم، رنگ، ضخامت و حتی روش استفاده آنها مشهود است. در این مقاله با تیم میلاد سامان همراه باشید این دو نوع رشته را از هم تفکیک کرده و نکات مهمی برای استفاده صحیح آنها ارائه می‌دهیم.
رشته آشی چیست؟
رشته آشی نوعی رشته محلی و سنتى است که برای استفاده در آش‌هایی نظیر آش رشته، آش ماست و آش جو استفاده می‌شود. این رشته اغلب از آرد گندم، نمک و آب تهیه می‌گردد. بافت نرم و لطیف این رشته باعث می‌شود که خیلی خوب با مواد آش ترکیب بشوند و از این طریق طعم غذا را کامل‌تر کنند.
رشته پلویی چیست؟
رشته پلویی نوع دیگری از رشته‌های سنتى ایرانی است که بیشتر در تهیه پلو استفاده می‌شود (مثل رشته‌پلو با گوشت یا مرغ). این رشته پیش از استفاده در پلو برشته یا تفت داده می‌شود که این امر ضمن افزودن عطر و طعم، بافت ترد و جدا از هم ایجاد میکند.
مواد اولیه رشته آشی
رشته آشی از مواد اولیه ساده نظیر آرد گندم، نمک و آب تهیه می‌شود. این مواد با هم ورز داده می‌شوند تا خمیری نرم و منعطف ایجاد کنند که سپس از طریق قالب‌های سنتى شکل رشته به خود می‌گیرند. این رشته بدون مواد نگهدارنده یا افزودنی‌های شیمیایی تولید می‌شود که این امر به سالم بودن آنها کمک میکند.
مواد اولیه رشته پلویی
رشته پلویی علاوه بر آرد گندم، نمک و آب، اغلب پیش از استفاده در پلو برشته یا تفت داده می‌شود که این امر سبب ایجاد عطر و طعم خوشمزه و بافت ترد در غذا می‌شود. این تفت دادن با استفاده از کره یا روغن محلی صورت می‌گیرد که مزید بر خوشمزگی آنهاست.
تفاوت در ضخامت رشته آشی و رشته پلویی
رشته آشی ضخیم‌تر (حدود ۲–۳ میلی‌متر) و نرم‌تر است که این امر باعث می‌شود هنگام طبخ در آش به سرعت بپزد و با مواد آش خوب ادغام بشوند. در مقابل، رشته پلویی نازک‌تر (حدود ۱ میلی‌متر) و محکم‌تر است که برای استفاده در پلو مناسب‌تر می‌باشد.
بافت و حالت رشته آشی
رشته آشی پس از پخت نرم و لطیف می‌شود و با مواد آش خوب ارتباط برقرار میکند. این امر سبب ایجاد بافتی همگن در آش می‌گردد که برای مصرف با قاشق مناسب و دلچسب است.
بافت و حالت رشته پلویی
رشته پلویی پس از پخت ترد، جدا از هم و خوش‌فرم باقی می ماند که این امر باعث می‌شود شکل ظاهری زیباتری در غذا ایجاد کرده و با برنج ترکیب جذابی ایجاد کنند.
استفاده‌های غذایی رشته آشی
رشته آشی اغلب در تهیه انواع آش استفاده می‌شود — مثل آش رشته، آش ماست، آش جو و آش دوغ — که با مواد اولیه دیگری نظیر حبوبات، سبزیجات و کشک طبخ می‌شوند.
استفاده‌های غذایی رشته پلویی
رشته پلویی اغلب برای طبخ پلو استفاده می‌شود. این پلوها (مثل رشته‌پلو با گوشت، با عدس یا با مرغ) جزء غذاهای محلی و سنتى محبوب در ایران هستند که برای مهمانی‌ها و مجالس استفاده می‌شوند.
رنگ رشته آشی
رشته آشی اغلب سفید یا کرم رنگ دارد که این امر نشان‌دهنده استفاده از آرد گندم با کیفیت و بدون مواد افزودنی شیمیایی می‌باشد.
رنگ رشته پلویی
رشته پلویی به دلیل برشته بودن اغلب رنگ طلایی تا قهوه‌ای روشن دارد که این امر ضمن افزایش عطر و طعم، شکل زیباتری هم برای پلو ایجاد میکند.
مدت پخت رشته آشی
رشته آشی حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای پخت کامل نرم می‌شود. این مدت پخت باعث می‌گردد که با مواد آش خوب جا بیفتد و طعم آنها را به خود بگیرد.
مدت پخت رشته پلویی
رشته پلویی کمتر از ۵ دقیقه برای پخت در کنار برنج استفاده می‌شود (پس از تفت اولیه). این امر از له شدن آنها جلوگیری کرده و آنها را ترد نگه می‌دارد.
تفاوت در طعم رشته آشی و رشته پلویی
رشته آشی خنثى بودن طعم دارد که با مواد آش ادغام می‌شود و آنها را کامل میکند. در مقابل، رشته پلویی عطر و طعم برشته دارد که با برنج ترکیب می‌گردد و از این طریق طعم ویژه‌ای ایجاد میکند.
ماندگاری رشته آشی
رشته آشی پس از پخت نمی‌تواند مدت زیادی نگهداری بشوند چون نرم می‌شوند و با گذشت چند ساعت از بافت اولیه آنها کاسته می‌شود.
ماندگاری رشته پلویی
رشته پلویی به دلیل برشته بودن امکان نگهداری برای مدت بیشتر دارد و با مرور زمان بافت آنها از بین نمی‌روند. این امر آنها را برای استفاده در مجالس و مهمانی‌ها مناسب‌تر میکند.
نکات نگهداری رشته آشی
رشته آشی را باید در مکان خشک و خنک نگهداری نمایید و از ورود رطوبت پیشگیری کنید. این امر از کپک‌زدگی و از بین رفتن بافت آنها جلوگیری میکند.
نکات نگهداری رشته پلویی
رشته پلویی باید در ظروف دربسته نگهداری بشوند تا عطر برشته بودن آنها از بین نروند. مراقب ورود رطوبت باشید که باعث نرم شدن آنها می‌شود.
نتیجه گیری: انتخاب صحیح بین رشته آشی و رشته پلویی
انتخاب بین این دو رشته بستگی زیادی دارد که شما چه غذایی را می‌خواهید تهیه کنید. برای آش، رشته آشی مناسب‌تر است و برای پلو، استفاده از رشته پلویی نتیجه حرفه‌ای‌تری دارد. این دو با بافت، طعم و رنگ متمایز خود تنوع زیادی به آشپزی سنتی ایران می‌بخشند.
